Trwa rok jubileuszu 90 lat PZITS. Uroczystości, które odbyły się w Auli Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie 15 października 2009 r.
Kol. Mieczysław Menżyński Wiceprezes ZG PZITS, Prezes Zarządu Oddziału PZITS w Tarnowie prezentuje historię i dorobek 90 lat działalności Stowarzyszenia
Kol. Prezes ZG PZITS prof. Andrzej Królikowski wręcza medale pamiątkowe jubileuszu i listy gratulacyjne zasłużonym działaczom (od lewej)kol. kol. Inga Hoppe (Członek Zarządu Głównego i Prezes Zarządu Oddziału w Bydgoszczy), Eugeniusz Ryl (Członek Zarządu Głównego i Zarządu Oddziału w Częstochowie), Janusz Tokarzewski (Przewodniczący Głównej Sekcji Gazownictwa)
Medal Jubileuszowy
Rys historyczny 1919 – 2009
*Mieczysław Menżyński
Na tych kilku stronach historycznych zapisów, trudno jest oddać w pełni dziewięćdziesięcioletnią historię naszego Zrzeszenia, tworzoną przez bezinteresowną pracę wielu pokoleń inżynierów i techników, których chęć zrzeszania się w organizacjach technicznych miała już miejsce w okresie zaborów (jest ona szerzej ujęta w dotychczasowych wydawnictwach jubileuszowych).
Korzenie PZITS sięgają roku 1912, kiedy to na Wszechświatowym Zjeździe Techników Polskich w Krakowie podjęto decyzję o powołaniu Polskiego Związku Techników Gazownictwa. Wybuch I wojny światowej nie pozwolił na realizację tej idei, która wciąż żyła w umysłach polskich inżynierów i techników zatrudnionych w gazowniach wszystkich trzech zaborów.
Za formalny początek PZITS przyjęto jednakże dni 23 – 25 kwietnia 1919 roku, w których odbył się w Warszawie I Ogólnokrajowy Zjazd Gazowników Polskich. Na zjeździe tym utworzono samodzielną organizację techniczną pod nazwą Zrzeszenie Gazowników Polskich.
Zrzeszenie to rozpoczęło systematyczną działalność w dziedzinie gazownictwa, organizując co roku zjazdy, wydając od stycznia 1921 roku swoje czasopismo ,,Przegląd Gazowniczy” i tworząc w tymże roku Związek Gospodarczy Gazowni.
W 1922 roku na Zjeździe Gazowników Polskich we Lwowie, podjęto decyzję o poszerzeniu merytorycznego zakresu działalności Zrzeszenia o dziedzinę wodociągów i kanalizacji, zmieniając jego nazwę na Zrzeszenie Gazowników i Wodociągowców Polskich. Związek Gospodarczy Gazowni przekształcił się w Związek Gospodarczy Gazowni i Wodociągów w Państwie Polskim. Również czasopismo Zrzeszenia przyjęło nową nazwę: ,,Przegląd Gazowniczy i Wodociągowy”, zmienioną następnie w 1927 roku na: ,,Gaz i Woda”. W tym czasie Zrzeszenie liczyło 150 członków.
Z biegiem lat merytoryczny zakres działalności Zrzeszenia ulegał dalszemu poszerzeniu. W 1929 roku na Zjeździe w Poznaniu wyraźnie zaakcentowano zainteresowanie problematyką higieniczno ? sanitarną, powołując trzy sekcje branżowe: gazownictwa, wodociągów i kanalizacji oraz higieniczno – sanitarną. W 1932 roku na Zjeździe w Wilnie powołano przy Zrzeszeniu Polski Komitet Techniki Sanitarnej i Higieny Miast, a w 1935 roku na Zjeździe w Bydgoszczy rozszerzono zasięg działalności Zrzeszenia o problematykę balneotechniczną, włączając do programu Zjazdu zagadnienia Związku Uzdrowisk Polskich.
Na Zjeździe w 1936 roku we Lwowie, Zrzeszenie przyjęło nową nazwę: Polskie Zrzeszenie Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych (PZGWTS). W konsekwencji tego, czasopismo wydawane przez Zrzeszenie otrzymało w 1937 roku nowy tytuł – utrzymany do dziś – ,,Gaz, Woda i Technika Sanitarna”. W 1938 roku utworzono terenowe oddziały Zrzeszenia: Śląsko – Krakowski, Poznański i Pomorski. W 1939 roku w czerwcu odbył się w Częstochowie kolejny Zjazd Zrzeszenia – ostatni Zjazd przed II wojną światową. Zrzeszenie liczyło wówczas około 250 członków zwyczajnych oraz 30 członków wspierających.
Należy wspomnieć, że w okresie dwudziestolecia Zrzeszenie, oprócz działalności wewnątrz kraju, rozwijało również swą działalność na forum międzynarodowym. Początkowo współpraca międzynarodowa dotyczyła gazownictwa. Miało to swój wyraz m.in. w przystąpieniu Zrzeszenia w 1931 roku do Międzynarodowego Związku Przemysłu Gazowniczego. W 1932 roku został powołany Związek Zrzeszeń Gazownikówi Wodociągowców Polskich, Czechosłowackich i Jugosłowiańskich, przy czym prezesem tego Związku na pierwsze dwa lata został prezes polskiego Zrzeszenia – inż. Włodzimierz Rabczewski. Były też nawiązane kontakty z niemieckim związkiem gazownikówi wodociągowców (DVGW).
Z chwilą wybuchu II wojny światowej ustała całkowicie działalność Zrzeszenia na prawie 6 – cio letni okres okupacji kraju, w tym także zostały przerwane kontakty zagraniczne. Przez okres wojny, akta i archiwum Zrzeszenia przechowywano na strychu budynku Dyrekcji Wodociągów w Warszawie. Zawierucha wojenna pochłonęła 61 członków Zrzeszenia. Wielu z nich zginęło w niemieckich obozach koncentracyjnych.
Po wojnie Zrzeszenie wznowiło działalność w 1945 roku na zasadzie pełnej kontynuacji swej działalności z okresu przedwojennego. Kolejny XXII Zjazd Polskiego Zrzeszenia Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych odbył się w dniach 8 – 9 listopada 1945 roku w Katowicach i Gliwicach. Głównym zadaniem władz Zrzeszenia była nowelizacja statutu oraz budowa struktur przystosowanych do nowej, odmiennejod przedwojennej, rzeczywistości. Następne zjazdy odbywały się nadal corocznie, kolejno w Bydgoszczy i Łodzi.
W dniu 27 maja 1946 roku Zrzeszenie przystąpiło do Naczelnej Organizacji Technicznej, w której wraz z innymi stowarzyszeniami naukowo – technicznymi tworzy do dziś federację tych stowarzyszeń.
W trudnym okresie odbudowy gospodarki kraju po zniszczeniach wojennych, Zrzeszenie poprzez swych członków dysponujących dużym zasobem wiedzy fachowej, wniosło duży wkład dla uruchomienia i podniesienia z ruin, najpotrzebniejszych dla egzystencji społeczeństwa polskiego zakładów gazowniczych, wodociągowych i techniczno – sanitarnych. Widząc potrzebę szybkiej odbudowy zdziesiątkowanych przez wojnę kadr technicznych z zakresu reprezentowanych statutowo branż, Zrzeszenie wystąpiło do władz państwowych z inicjatywą utworzenia Akademii Inżynierii Sanitarnej. Oddźwiękiem tej inicjatywy było utworzenie na Politechnice Warszawskiej Oddziału Budownictwa Sanitarnego, a następnie Wydziału Inżynierii Sanitarnej. Z inicjatywy Zrzeszenia na wydziałach chemicznych politechnik w Polsce, powstały katedry technologii wody i ścieków. Wznowiono także wydawnictwo: Gaz, Woda i Technika Sanitarna, którego pierwszy po wojnie numer ukazał się jużw kwietniu 1946 roku.
Liczba członków Zrzeszenia wzrastała i w 1948 roku wynosiła blisko tysiąc. W związku z tym, zgodnie z ustaleniami nowego statutu, od 1948 roku organizowano zjazdy delegatów równolegle ze zjazdami Zrzeszenia. Zjazdy Zrzeszenia kontynuowały swą numerację rozpoczętą w 1919 roku, a zjazdy delegatów zaczęto w 1948 roku numerować od początku. Jubileuszowy XXV Zjazd obradował w dniach 23 – 25 czerwca 1948 rokuw Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Na podstawie nowego statutu w dniu 24 czerwca odbył sięw Sopocie I Zjazd Delegatów Polskiego Zrzeszenia Gazowników, Wodociągowcówi Techników Sanitarnych. Kolejne zjazdy delegatów odbywały się co roku, przy okazji zjazdów zrzeszenia.
XXVI Zjazd Zrzeszenia PZGWTS odbył się w dniach 3 -5 lipca 1949 roku w Łodzi Głównym tematem Zjazdu Zrzeszenia były zagadnienia oczyszczania miast oraz ogrzewnictwa i wentylacji. W dniu 5 lipca 1949 roku odbył się II Zjazd Delegatów PZGWTS.
XXVII Zjazd Zrzeszenia obradował w dniach 1 ? 3 czerwca 1951 roku w Szczecinie, pod hasłem: „Polepszenie warunków sanitarnych miast i osiedli”. W zjeździe tym po raz pierwszy wzięła udział Sekcja Terenów Zielonych, która na prawach samodzielności przystąpiła do Zrzeszenia.
W dniach 4 – 6 lipca 1952 roku na XXVIII Zjeździe Polskiego Zrzeszenia Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych i V Zjeździe Delegatów Zrzeszenia w Opolu, odbywającego się pod hasłem: ,,Normalizacja w technice sanitarnej”, po raz kolejny zmieniono nazwę Zrzeszenia na: Stowarzyszenie Naukowo – Techniczne Inżynierówi Techników Sanitarnych, Ogrzewnictwa, Gazownictwa i Terenów Zielonych.
Jubileuszowy XXX Zjazd Stowarzyszenia odbył się w dniach 3 – 6 czerwca 1956 roku w Sopocie z udziałem tysiąca uczestników. Zjazd ten podsumował powojenną działalność Zrzeszenia, wybrał nowe władze i zalecił wzmożoną rekrutację członkostwa zbiorowego w Zrzeszeniu.
W dniach 9 – 10 grudnia 1957 roku w Toruniu odbył się X Jubileuszowy Zjazd Delegatów Stowarzyszenia Naukowo – Technicznego Inżynierów i Techników Sanitarnych, Ogrzewnictwa i Gazownictwa (SNITSOG). Na Zjeździe tym uchwalono nowy statut i dokonano kolejnej zmiany nazwy na: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, która to nazwa utrzymuje się do dzisiaj.
W 1962 roku w Augustowie odbył się XXXII Zjazd Naukowy Zrzeszenia. Po tym roku, ze względu na wzrost liczby członków, organizowano już tylko zjazdy delegatów. Jubileuszowe Zjazdy Delegatów PZITS miały miejsce: 40. i 50. rocznicy w Krakowie, 60 i 65 rocznicy w Warszawie, 70 rocznicywe Wrocławiu, 80 rocznicy w Supraślu.
Z okazji obchodzonych jubileuszy wydano szereg monografii historycznych,w których szczegółowo opisano działalność PZITS w okresie minionych lat.
Ogólnie można stwierdzić, że w okresie dziewięćdziesięciolecia działalność przejawiała się przede wszystkim w organizowaniu kongresów, zjazdów, konferencji, seminariów i narad poświęconych problematyce naukowej i technicznej oraz imprez promocyjnych w dziedzinach objętych statutowo, a także Zjazdów: Gazowników Polskich, Wodociągowców POLWOD, Kanalizatorów POLKAN, Ogrzewników PolskichiKongresów: Oczyszczania Miast, Uzdrowisk Polskich, itp.. Zjazdy branżowe odbywały się w odstępach 3 – 5 lat z udziałem licznego grona fachowców z różnych środowisk, w tym także z zagranicy. Prezentowali oni świat nauki, jednostki projektowe, produkcyjnei eksploatacyjne. Niejednokrotnie uczestniczyli w nich również parlamentarzyści oraz przedstawiciele właściwych resortów, władz administracyjnych i samorządowych. Wypracowane w takim zróżnicowanym gronie wnioski stanowiły cenny dla wszystkich uczestników materiał, przydatny w rozwiązywaniu problemów naukowych, zawodowychi społeczno – gospodarczych.
Ważną sferą statutowej działalności w minionym okresie było podnoszenie kwalifikacji zawodowych(nie tylko swych członków) w różnych formach szkolenia. Dużą tu rolę odgrywał powołany uchwałą ZG PZITS z dnia 25 maja 1968 roku Zakład Szkolenia i Wydawnictw PZITS oraz Okręgowe Ośrodki Szkolenia przy Zarządach Oddziałów PZITS. Najczęściej były to szkolenia w formie kursów dokształcających i doskonalących, kursów przygotowawczych do egzaminów kwalifikacyjnych na uprawnienia energetyczne, czy też kursów z zakresu bhp. Dla zapewnienia odpowiedniego poziomu tych szkoleń ZG PZITS nadaje dla swych członków spełniających odpowiednie kryteria, tytuły zweryfikowanego Wykładowcy PZITS.
W całokształcie prowadzonej działalności szkoleniowej, szczególnie w Oddziałach i Kołach Zakładowych, trudno nie wspomnieć o organizowanych licznych spotkaniach promocyjno – ofertowych firm krajowych i zagranicznych, na których prezentowano m.in. nowe techniki i technologie, armaturę gazową i wodociągowa, systemy zabezpieczeń, wielorakie narzędzia monterskie, itp. Poznawanie nowoczesnego sprzętu i urządzeń, to także dobra forma podnoszenia wiedzy zawodowej pracowników naszych branż.
Wspomnieć też należy o funkcjonujących Biurach Studiów i Rzeczoznawstwa, które umożliwiają członkom PZITS, także poprzez nadawanie im tytułów Rzeczoznawcy PZITS, realizację prac inżynierskich w zakresie rzeczoznawstwa technicznego (analiz, opinii, ekspertyz, itp.), na miarę swoich umiejętności i aspiracji zawodowych.
Nadawanie tytułów zweryfikowanego Wykładowcy i Rzeczoznawcy PZITS, to jedna z form nobilitacji swoich członków.
Ważnym kierunkiem działania Zrzeszenia było rozwijanie współpracy międzynarodowej, podjętej jeszcze w latach międzywojennych (o czym mowa wcześniej). Obecnie, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych należy do czterech organizacji międzynarodowych:
- IGU – Międzynarodowa Unia Gazownicza,
- IWSA – Międzynarodowe Stowarzyszenie Zaopatrzenia w Wodę,
- REHVA – Federacja Europejskich Stowarzyszeń Ogrzewnictwa i Wentylacji,
- SITH – Międzynarodowe Stowarzyszenie Techniki Uzdrowiskowej.
Stowarzyszenie na podstawie podpisanych dwustronnie porozumień, współpracuje także z następującymi organizacjami:
- „BGW i DVGW” – Niemieckie Stowarzyszenia Gazowników i Wodociągowców,
- „AGHTM” – Francuskie Stowarzyszenie Higienistów i Techników Komunalnych,
- „AJCARR” – Włoskie Stowarzyszenie Ogrzewnictwa i Wentylacji,
- „ASHRAE” – Amerykańskie Stowarzyszenie Ogrzewnictwa i Wentylacji ,
- Uniwersytet w Stuttgarcie,
- Francuskie Stowarzyszenie Techniki Uzdrowiskowej,
- Węgierskie Stowarzyszenie Hydrologiczne,
- „ATV” – Niemieckie Stowarzyszenie Kontroli Zanieczyszczeń Wód,
- „STIP” – Stowarzyszenie Techników i Inżynierów Polskich na Litwie,
- i inne.
Współpraca z tymi organizacjami pozwala na wytworzenie dobrej pozycji PZITSw układzie europejskich stowarzyszeń naukowych i inżynierskich oraz propagowanie osiągnięć zagranicznych w kraju, jak i krajowych za granicą. Ułatwia to także działania na rzecz tworzenia jednolitych przepisów i norm branżowych.
Odlat siedemdziesiątych XX wieku część członków PZITS z branży gazowniczej przeszła do bratniego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowegoi Gazowniczego (SITPNiG). Szereg z nich należy do obu stowarzyszeń. Poprzez Główną Sekcję Gazownictwa PZITS oraz Komitet Gazowy SITPNiG, oba stowarzyszenia zawiązały ze sobą ścisłą współpracę. Organizują wspólnie zjazdy branżowe, podejmują działania na rzecz integracji swojego środowiska, wnosząc wiele w rozwój branży gazowniczej w Polsce.
Należy dodać, że PZITS współpracuje z Urzędem Regulacji Energetyki (URE), Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem S.A. (PGNiG S.A.) oraz Operatorem Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. i ich jednostkami organizacyjnymi, zakładami wodociągowymi i kanalizacyjnymi, zakładami ciepłowniczymi, itp.. Przy Oddziałach PZITS funkcjonują z udziałem naszych członków komisje kwalifikacyjne powoływane przez Prezesa URE dla sprawdzania kwalifikacji pracowników zajmujących się dozorem i eksploatacją urządzeń energetycznych w branżach objętych działalnością Zrzeszenia. Spełniają one ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowania tych urządzeń.
W ramach szeroko rozumianej integracji środowisk branżowych, PZITS współdziałaz izbami gospodarczymi takimi jak: Izba Gospodarcza Budownictwa, Wodociągi Polskie, Ciepłownictwo Polskie, Uzdrowiska Polskie, Izba Gospodarcza Gazownictwa, Polska Organizacja Gazu Płynnego.
W historii dziewięćdziesięciolecia PZITS nie można pominąć znaczącej działalności publicystycznej naszych członków, będącej efektem stałego pogłębiania swej wiedzy, zarówno teoretycznej jak i praktycznej oraz dążności do jej przekazywania innym. Wielu z nich zamieszcza swoje opracowania z dziedziny gazowniczej, wodno ? kanalizacyjnej, ciepłowniczej czy ochrony środowiska w fachowych czasopismach – ,,Gaz, Woda i Technika Sanitarna”, ,,Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo i Wentylacja”, „Ochrona Środowiska” orazw innych wydawnictwach stowarzyszeniowych. Prezentują oni także swoje opracowaniaw formie referatów na specjalistycznych konferencjach naukowo ? technicznych, a także przekazują swą wiedzę na zajęciach ze studentami wyższych uczelni.
W celu uaktywnienia działalności publicystycznej Uchwałą XXIV Zebrania Delegatów PZITS, które odbyło sięw dniach 7 ? 9 października 2004 roku w Toruniu, ustanowiono nagrodę im. prof. Marka Romana za najlepszy artykuł w czasopiśmie ,,Gaz, Woda i Technika Sanitarna”.
Podnoszenie poziomu swej wiedzy i przekazywanie innym to także nasza statutowa powinność.
Tak jak w przeszłości, tak i dziś Zebrania Delegatów – jako najwyższej władzy Zrzeszenia – są najważniejszymi wydarzeniami w życiu Zrzeszenia. Odbywają się one co cztery lata (w przeszłości co 5 lat) i są okazją do podsumowania działalności w minionym okresie, oceny sytuacji Zrzeszenia, wyboru nowych władz i przyjęcia kierunków działania na nową kadencję.
Ostatnie XXV Jubileuszowe Zebranie Delegatów PZITS odbyło się w Warszawie w dniach 23 – 25 października 2008 roku. Na kadencję 2008 – 2012 wybrano Zarząd Główny w składzie:
- prezes prof. Andrzej Królikowski,
- wiceprezesi: Mieczysław Menżyński, prof. Bogdan Mizieliński, Jerzy Pszczoła (skarbnik),
- członkowie Prezydium: Marek Banasik, Konrad Bąkowski, prof. Jan D. Rutkowski, Kazimierz Stefanowski (z-ca skarbnika),
- członkowie Zarządu: Marian Długosz, Piotr Frysztak, Zbigniew Kilanowski, Marian Kulig, Wojciech Majchrzak, Kazimiera Rutkowska, Jerzy Stroński, Maciej Szałkowski, Mariusz Woźniarski,
- z-cy członków Zarządu: Zbigniew Pająk, Eugeniusz Ryl, Krzysztof Stelągowski, Ryszard Szpadt,
- sekretarz generalny: Ryszard Paruszewski,
Główna Komisja Rewizyjna:
- przewodnicząca: Krystyna Korniak-Figa,
- wiceprzewodniczący: Edmund Król,
- sekretarz: Krystyna Janicka-Mazur,
- członkowie: Alicja Krymska, Zenon Mieruszyński,
- z-cy członków: Andrzej Krygier, Andrzej Pieniążek.
Główny Sąd Koleżeński:
- przewodniczący: Leszek Reguła,
- wiceprzewodniczący: Franciszek Kowal,
- sekretarz: Jolanta Maćkiewicz,
- członkowie: Jolanta Pankowska, Henryka Wojtczak,
- z-cy członków: Grażyna Lechman, Czesław Tomczak.
Przedstawiciel PZITS do Rady Krajowej FSNT-NOT:
- delegat: Mieczysław Menżyński,
- z-ca delegata: Jan Bylicki.
Na tym Zebraniu Delegatów podjęto szereg uchwał, wniosków i dezyderatów, dotyczących m.in.: opracowania Kodeksu Zasad Etyki Członków PZITS, uaktywnienia i współpracy branżowych Sekcji Oddziałowych z Sekcjami Głównymi PZITS, kontynuacji działań związanych z wprowadzeniem trzech specjalności w branży instalacji sanitarnych: gazownictwa, wodociągów i kanalizacji, ciepłownictwa i wentylacji.
W działalności Zrzeszenia przyznawane są wyróżnienia honorowe. Oprócz nadawanych tytułów członka honorowego PZITS oraz przyznawanych srebrnych i złotych odznak honorowych PZITS, w 1999 roku ustanowiono najwyższe odznaczenie Zrzeszenia – medal im. prof. Zygmunta Rudolfa. Po raz pierwszy wręczono go na XXIII Zebraniu Delegatów, które odbyło się w dniach 9 – 12 września w Supraślu. Otrzymali je: prof. Witold Wasilewski, prof. Andrzej Madeyski i Bogumiła Nawrocka-Fuchs. Wyróżnienia te stanowią wysokie uznanie dla aktywnych i zasłużonych członków naszego Zrzeszenia.
Tradycyjnie, w dniach jubileuszu wracamy myślą do ludzi, którzy niezależnie od warunków społeczno – gospodarczych tworzyli zręby oraz umacniali i rozwijali nasze Zrzeszenie.
Oto nazwiska tylko niewielu z nich:
Eugeniusz Kwiatkowski – wicepremier Rządu RP, wybitny działacz gospodarczy, członek Prezydium Zrzeszenia w latach 1919 – 1921, współorganizator Koła Gazowników Polskich przy Stowarzyszeniu Techników w Krakowie,
prof. Czesław Świerczewski – prezes Zrzeszenia w latach 1921 – 1931, jeden z twórców polskiego gazownictwa,
Włodzimierz Rabczewski – prezes Zrzeszenia trzech kadencji, dyrektor Warszawskich Wodociągów i Kanalizacji,
Bronisław Klimczak – prezes Zrzeszenia w latach 1935 ? 1937, dyrektor Gazowni w Tarnowie i Bydgoszczy,
Stanisław Wojnarowicz – prezes Zrzeszenia w latach powojennych, dyrektor Warszawskich Wodociągów i Kanalizacji,
Włodzimierz Skoraczewski – wybitny działacz Zrzeszenia, wybitny inżynier, twórca pierwszego w Polsce ujęcia wody z drenami poziomymi spod dna Wisły,
Ignacy Piotrowski – wybitny działacz Zrzeszenia, wybitny inżynier, naukowiec i wychowawca młodzieży,
Roman Chybowski – wieloletni członek władz PZITS, specjalista w zakresie ogrzewnictwa i instalacji sanitarnych,
Jan Kłosiński – wieloletni przewodniczący Głównej Sekcji Gazownictwa, dyrektor techniczny Zjednoczenia Przemysłu Gazowniczego,
Jerzy Tokarski – prezes Oddziału Krakowskiego Zrzeszenia, wieloletni pracownik Krakowskich Wodociągów i Kanalizacji,
Jan Bilewski – organizator Oddziału Poznańskiego Zrzeszenia, wieloletni członek Zrzeszenia,
Jan Rokosz – wieloletni działacz Głównej Sekcji Balneotechniki, dyrektor Uzdrowisk Polskich,
Henryk Janczewski – wieloletni prezes Zrzeszenia, redaktor naczelny czasopisma ,,Gaz, Woda i Technika Sanitarna”,
Wacław Nowicki – wieloletni sekretarz generalny Zrzeszenia,
Franciszek Zygmanowski – wybitny specjalista w dziedzinie wodociągów i kanalizacji, aktywny działacz Oddziału Poznańskiego Zrzeszenia, wieloletni przewodniczący Głównej Komisji Rewizyjnej Zrzeszenia,
prof. Jan Just – wybitny działacz Zrzeszenia, wieloletni redaktor działu techniki sanitarnej czasopisma ,,Gaz, Woda i Technika Sanitarna”,
prof. Zygmunt Rudolf – wybitny naukowiec i wychowawca młodzieży, twórca polskiej inżynierii sanitarnej, prezes Zrzeszenia w latach powojennych,
Sergiusz Antoniuk – dyrektor techniczny Wodociągów i Kanalizacji w Białymstoku, Działacz Oddziału Białostockiego Zrzeszenia, wybitny inżynier i humanista,
Janusz Rosada – wieloletni członek władz Zrzeszenia, przewodniczący Głównej Sekcji Ogrzewnictwa i Wentylacji, redaktor działu ciepłownictwa czasopisma ,,Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja”,
Roman Wilczyński – wieloletni prezes Oddziału Wrocławskiego Zrzeszenia, ekspert w dziedzinie wodociągów,
Jerzy Zwoliński – wieloletni przewodniczący Głównej Sekcji Techniki Sanitarnej Wsi, ekspert Światowej Organizacji Zdrowia,
Jerzy Żołędziowski – wybitny działacz Głównej Sekcji Ogrzewnictwa i Wentylacji, dyrektor Biura Projektów Służby Zdrowia,
prof. Marek Roman – prezes Zrzeszenia, wybitny specjalista w dziedzinie wodociągów i kanalizacji, wieloletni redaktor naczelny czasopisma ,,Gaz, Woda i Technika Sanitarna”,
prof. Edward S. Kempa – członek Zarządu Głównego, przewodniczący Głównej Sekcji Gospodarki Odpadami Zrzeszenia,
prof. Andrzej Madeyski – członek Prezydium Zarządu Głównego, przewodniczący Głównej Sekcji Balneotechniki,
Bogumiła Nawrocka – Fuchs – wiceprezes Zrzeszenia, przewodnicząca Głównej Sekcji Gazownictwa, aktywna działaczka Zrzeszenia,
Ryszard Paruszewski – wieloletni sekretarz generalny Zrzeszenia, z-ca redaktora naczelnego czasopisma ,,Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja”, przedstawiciel Zrzeszenia w Międzynarodowej Unii Gazowniczej.
Są to tylko przykłady wybitnych osobistości, które wniosły wielki wkład do rozwoju naszego Zrzeszenia i dziedzin objętych jego działalnością statutową. Większość z wymienionych osób otrzymała godność członka honorowego PZITS.
Trzeba także dziś zaznaczyć, że w początkach lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, Zrzeszenie przeżywało trudne chwile organizacyjne. Przekształcenia strukturalnei własnościowe w gospodarce, restrukturyzacja przemysłu, likwidacja wielu zakładów przemysłowych i biur projektowych, miały duży wpływ na zmniejszenie ilości kół zakładowych i tym samym liczebności członków indywidualnych i wspierających. Po przeprowadzeniu weryfikacji, czemu służyło także wprowadzenie nowych legitymacji (typu ,,karta”) na wzór europejskich stowarzyszeń inżynierskich, spadła liczba członków. Liczba ta jest odbudowywana. Obecnie Zrzeszenie liczy około 5 000 członków indywidualnych, zgrupowanych w 22 Oddziałach. Stajemy się wzorem europejskich Stowarzyszeń Naukowo – Technicznych, organizacją elitarną, dobrze spełniającą w obecnych realiach życia gospodarczego swą statutową rolę w rozwijaniu techniki i myśli technicznej, w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych,z zachowaniem zasad etyki zawodowej.
Nasza dziewięćdziesięcioletnia historia dowodzi, że prowadzona działalność związana jest najbliżej z człowiekiem, poprawą jego warunków bytowych i standardów życia.
W tym właśnie tkwi doniosła rola Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, zarówno w przeszłości, jak i w przyszłości.
Piśmiennictwo:
[1] Praca zbiorowa. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. 50 lat działalności 1919 – 1969. Arkady. Warszawa, 1969.
[2] Praca zbiorowa. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. Działalność w latach 1970 – 1984. ZG PZITS nr 462/84-85. Warszawa, 1984.
[3] Praca zbiorowa. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych 1919 – 1999. Rys historyczny. ZG PZITS. Warszawa, 1999.
[4] Praca zbiorowa. Historia Gazownictwa Polskiego. Od połowy XIX wieku po rok 2000. ZG PZITS nr 806/2002. Warszawa, 2002.
[5] Praca zbiorowa. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych 1919 – 2004. Rys historyczny. ZG PZITS. Warszawa – Toruń, 2004.
*Dr inż. Mieczysław Menżyński – Wiceprezes ZG PZITS,
Prezes Zarządu Oddziału Tarnowskiego PZITS, 33-100 Tarnów, ul. Rynek 10