W dniu 04.07.2022 r. odszedł od nas wspaniały Przyjaciel, Kolega, Mentor i Nauczyciel wielu pokoleń studentów i pracowników Wydziału Inżynierii Środowiska prof. dr inż. Gerard Jan BESLER. W smutku i z pustką w sercu pożegnaliśmy naszego Profesora się w dniu 11 lipca 2022 roku na cmentarzu Św. Rodziny we Wrocławiu.
Profesor był wybitną osobowością i wyjątkową indywidualnością. Przez ponad 60 lat pracował i nauczał w Politechnice Wrocławskiej. Był wybitnym specjalistą w zakresie klimatyzacji, inżynierii cieplnej i ogrzewnictwa. Całe serce oddał pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej. Był zawsze gotowy do współpracy i pomocy przy rozwiązywaniu problemów naukowych i technicznych. Po przejściu na emeryturę nadal pozostał aktywny i twórczy. Cenił sobie pracę ze studentami, doktorantami oraz współpracownikami.
Urodził się 27 grudnia 1932 roku w Nowym Bytomiu, na Górnym Śląsku. Tam ukończył liceum ogólnokształcące. W 1951 r. podjął studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej. W 1954 roku, dla kontynuacji studiów magisterskich został skierowany na Politechnikę Warszawską, gdzie specjalizując się w zakresie ogrzewnictwa i wentylacji w 1956 r. uzyskał tytuł magistra inżyniera budownictwa sanitarnego. Od 1 września 1956 r. do przejścia na emeryturę w roku 2000 pracował nieprzerwanie w Politechnice Wrocławskiej.
W pierwszych latach po ukończeniu studiów (1958 – 1964) prowadził szczególnie intensywną pracę projektową i dydaktyczną. Pracował wówczas równocześnie w Politechnice Wrocławskiej na stanowisku asystenta i w biurach projektów w charakterze starszego projektanta. W tym samym czasie poświęcał się także pracy naukowej. Brał udział w opracowaniu kilku podrozdziałów z rozdziałów: 4. Wyznaczanie wymiany powietrza dla wentylacji ogólnej oraz 6.Transport powietrza do książki prof. Jana Ferencowicza „Wentylacja i Klimatyzacja”. Wykonał ponad 80 ważnych prac projektowych, nadzorując jednocześnie realizację wielu spośród zaprojektowanych obiektów. W późniejszych latach był konsultantem wielu biur projektowych całym kraju. W 1963 r. uzyskał uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi.
W późniejszym okresie szerzej zajmował się zagadnieniami transportu pneumatycznego i z tego zakresu obronił w 1969 r. pracę doktorską pt.: „Badania transportu pneumatycznego lotnych popiołów węgla brunatnego”, nagrodzoną przez J.M. Rektora. W 1974 r. został powołany na stanowisko docenta. Od 1970 r. kierował Zespołem Badawczym „Klimatyzacji i Wentylacji” i „Energooszczędne Kształtowanie Mikroklimatu” w ramach których realizowano wiele ważnych dla budownictwa i przemysłu tematów. W latach 1970 – 1982 był przez kolejne trzy kadencje prodziekanem Wydziału Inżynierii Sanitarnej. W 1972 r. został mianowany Rzeczoznawcą PZITS w zakresie ogrzewnictwa, wentylacji i klimatyzacji a w 1976 r. mianowany Państwowym Rzeczoznawcą Budowlanym. Wykonał ponad 120 często ważnych ekspertyz. W czerwcu 1975 r. został powołany na członka Sekcji Ogrzewnictwa i Wentylacji Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej Polskiej Akademii Nauk. W 1985 wybrany vice przewodniczącym tej Sekcji. Był wieloletnim członkiem Rad Programowych czasopism: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo i Wentylacja, Ochrona Środowiska. Był członkiem z wyboru Komisji E1/IIF Międzynarodowego Instytutu Chłodnictwa w Paryżu.
Przetłumaczył ważny dla projektantów instalacji oraz architektów podręcznik „Projekt Klimatyzacji a projekt budynku” (W-wa Arkady 1981) oraz był autorem rozdziału „Ogrzewnictwo Wentylacja i Klimatyzacja” w „Małej Encyklopedii Techniki”. Ponadto współautorem skryptu „Podstawy ochrony środowiska”.
W 1989 r. uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk technicznych. A w został 1996 mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego w Politechnice Wrocławskiej.
Pod jego kierunkiem wykonano ponad 180 prac dyplomowych. Wypromował 22 doktorów. W roku 2000 przeszedł na emeryturę, ale nadal brał czynny udział w pracach naukowych i dydaktycznych Katedry Klimatyzacji i Ciepłownictwa. Do 2003 roku uczestniczył w pracach Senatu Politechniki Wrocławskiej.
W dorobku ma ponad 200 prac naukowych w tym 105 opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Jest autorem lub współautorem 4 patentów w tym 3 uzyskanych za granicą (RFN, Szwajcaria, NRD) z wieloma wdrożeniami. Był Przewodniczącym Komisji Dyplomowej na Wydziale Inżynierii Środowiska i członkiem międzynarodowych towarzystw naukowych.
Oprócz powszechnie znanych i cenionych osiągnięć naukowych, dydaktycznych oraz organizacyjnych, prof. Gerard J. Besler miał także wielkie zasługi w pracy społecznej – należał do grona najwybitniejszych działaczy Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZITS), do którego wstąpił w 1956 r. Jako delegat PZITS najdłużej pełnił wybieralną funkcję członka Wrocławskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo- -Technicznych NOT – bez przerwy przez prawie 35 lat (1986–2020), za co w 2021 r. otrzymał specjalny medal „Zasłużony Działacz Wrocławskiej Rady FSNT NOT”.
W czasie wieloletniej i bogatej działalności stowarzyszeniowej pełnił także inne odpowiedzialne funkcje z wyboru – był członkiem Zarządu Oddziału Dolnośląskiego PZITS w latach 1978–1990, w tym przez dwie kadencje jego wiceprezesem (1978–1988). Na szczeblu krajowym przez kilkanaście lat był aktywnym członkiem i filarem dwóch głównych sekcji branżowych PZITS – Głównej Sekcji Ciepłownictwa, Ogrzewnictwa i Wentylacji oraz Głównej Sekcji Techniki Instalacyjnej w Szpitalnictwie.
W 1979 r. był współzałożycielem wydawanego przez Oddział Dolnośląski PZITS czasopisma naukowego OCHRONA ŚRODOWISKA i przez 40 lat pełnił w nim funkcję członka rady programowej. Był też inicjatorem i głównym patronem naukowym międzynarodowych konferencji z cyklu „Air Conditioning & District Heating” oraz „Air Conditioning, Air Protection & District Heating”, z których materiały pod jego redakcją naukową były przez wiele lat publikowane w wydawnictwie PZITS.
Za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej prof. Gerard J. Besler został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Złotą Odznaką Politechniki Wrocławskiej, natomiast za zasługi w pracy społecznej na rzecz ruchu stowarzyszeniowego – oprócz Srebrnej i Złotej (1988) Honorowej Odznaki PZITS oraz godności Członka Honorowego PZITS (2016) – otrzymał Srebrną (1985) i Złotą Odznakę Honorową NOT (1995), a także Złotą Honorową Odznakę „Zasłużony dla Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia (1983) oraz Medal 50-lecia FSNT NOT na Dolnym Śląsku i 100-lecia Domu Technika NOT we Wrocławiu (1997).
Profesor Gerard Jan Besler znacząco zasłużył się dla rozwoju polskiej nauki i przemysłu. Pozostanie w naszej pamięci jako prawdziwy przyjaciel, serdeczny kolega i człowiek, na którego pomoc zawsze mogliśmy liczyć.
Koleżanki i koledzy z zespołu Wentylacji i Klimatyzacji Wydziału Inżynierii Środowiska PWr. oraz Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych